Wanneer is sprake van een personal holding?
Persoonlijke holding op geconsolideerde jaarrekening: hoe zit dat?
De wet (artikel 2:406 lid 1 BW) vereist dat een rechtspersoon die, alleen of samen met een andere groepsmaatschappij, aan het hoofd staat van zijn groep, naast de enkelvoudige jaarrekening ook een geconsolideerde jaarrekening op dient te stellen.
In deze geconsolideerde jaarrekening worden naast de eigen financiële gegevens ook de financiële gegevens van de tot de groep behorende groepsmaatschappijen opgenomen. Het groepsbegrip speelt hierbij een belangrijke rol. Wij horen u denken, hoe zat het ook alweer met een persoonlijke holding? Behoort deze ook tot de groep?
Wij helpen u graag!
Wat is een groepsbegrip?
Laten we beginnen met een uitleg van het ‘groepsbegrip’. Volgens de wet (artikel 2:24b BW) is een groep een economische eenheid waarin rechtspersonen en vennootschappen organisatorisch zijn verbonden. Er moet dus voldaan worden aan twee criteria: economische eenheid en organisatorische verbondenheid. In alle gevallen dient op basis van de feitelijke situatie te worden vastgesteld of sprake is van een groepsrelatie. Of sprake is van een groepsrelatie hangt ervan af of een bepaalde maatschappij de andere maatschappij beheerst, ofwel: dat deze maatschappij feitelijk beleidsbepalend is in die andere (beleidsafhankelijke) maatschappij.
Wat is een personal holding?
Wat is dan een personal holding? Een personal holding is een rechtspersoon, waarvan de aandelen volledig en direct in handen zijn van een natuurlijk persoon (en eventueel andere natuurlijke personen die met deze natuurlijke persoon nauw in (familie)relatie staan), die de privébelangen van deze natuurlijke persoon waarborgt en structureert. Indien een topholding als personal holding kwalificeert, wordt zij niet als groepshoofd aangemerkt en rust er geen consolidatieplicht op haar.
Een personal holding die de meerderheid van de aandelen in een andere vennootschap bezit, heeft vaak op grond van dit aandeelhouderschap de meerderheid van de stemrechten in de algemene vergadering van deze vennootschap en de meerderheid van de economische voordelen van deze vennootschap. Dat betekent nog niet persé dat de personal holding dan ook echt aan het hoofd van de groep staat.
Meer dan 10 jaar geleden had de regelgever (Raad voor de Jaarverslaggeving) een aantal indicatoren opgenomen in haar RJ bundel waaraan getoetst kon worden of sprake was van een personal holding. Deze indicatoren zijn inmiddels geschrapt uit de bundel (inderdaad… één van de weinige dingen die geschrapt zijn de laatste jaren). In de huidige regelgeving is enkel de opmerking geplaatst dat aan de hand van de specifieke omstandigheden moet worden bepaald of een vennootschap als personal holding kwalificeert. Waarbij een aanvulling is geplaatst dat een personal holding die belangen houdt in meer dan één onderliggende vennootschap over het algemeen eerder als groepshoofd (moeten) worden aangemerkt, dan een personal holding die een belang in slechts één vennootschap houdt.
Wanneer kwalificeer je je als personal holding?
We hebben de indicatoren opgezocht en hieronder weergegeven. Ze kunnen waardevol zijn bij de eerste analyse of sprake is van een personal holding. Per situatie dient uiteraard altijd aanvullend beoordeeld te worden of op grond van de feiten en omstandigheden de personal holding aangemerkt dient te worden als groepshoofd.
De indicatoren betroffen:
- De personal holding heeft het karakter van een holdingmaatschappij en verricht geen andere activiteiten dan het houden van een aandelenbelang in één onderliggende vennootschap, het in eigen beheer houden van pensioenaanspraken of andere oudedagsvoorzieningen van de DGA en het beleggen van de gelden voor de nakoming daarvan en het anderszins houden van beleggingen (waaronder vastgoedbeleggingen, ook als deze aan verbonden partijen worden verhuurd). De personal holding oefent dus niet het management uit over één of meerdere andere rechtspersonen of maatschappijen.
- De personal holding houdt uitsluitend een aandelenbelang in één onderliggende vennootschap die geen andere werkzaamheden verricht dan het beheren en financieren van groepsmaatschappijen, deelnemingen en verbonden partijen, en de personal holding heeft geen directe aandelenbelangen in één of meer werkmaatschappijen.
- De personal holding heeft geen schulden aan kredietinstellingen of andere vergelijkbare schulden aan derden of verbonden partijen, uitgezonderd eventuele schulden aan de DGA.
- De personal holding heeft zich niet door middel van een rechtshandeling garant gesteld of zich medeaansprakelijk gesteld ten behoeve van een of meer onderliggende vennootschappen of maatschappijen, met uitzondering van garantstellingen uit hoofde van fiscale eenheden.
Hoe breng je dit in de praktijk?
Analyseer op basis van de beschreven indicatoren of de topholding aan te merken is als personal holding en dus geen consolidatieplicht heeft. Beoordeel aanvullend of je voorlopige conclusie standhoudt door na te gaan of op grond van de feiten en omstandigheden de personal holding inderdaad niet aangemerkt dient te worden als groepshoofd. Economische eenheid en organisatorische verbondenheid zijn hierbij cruciale begrippen.
Wat nog belangrijk is om te melden: deze uitzondering van consolidatie is alleen van toepassing binnen de Nederlandse regelgeving (RJ). Op grond van IFRS moet een personal holding altijd consolideren indien overheersende zeggenschap kan worden uitgeoefend.
Succes met het beoordelen van het groepsbegrip! Mocht u vragen hebben, dan helpen wij u graag.
